Fruktoz Nedir, Faydaları ve Zararları Nelerdir?
Fruktoz, meyvelerde tabi bulunan bir karbonhidrattır. Fruktozun ana kaynaklarından biri baldır. Fruktoz ilaveten meyve suyu, üzüm suyu ve öteki çoğu gıdada bulunan bir şekerdir.
Fruktoz, enerji üretmek için karaciğerde metabolize edilir ya da yağ olarak depolanır. Fruktoz, yüksek alımlarda (≥50 g/gün) pankreastan insülin salgılanmasını uyarmaz. Obez yetişkinlerin mühim bir kısmı, glikoz-6-fosfataz ismi verilen bir enzimin kafi aktivitesinden mahrum oldukları için büyük miktarlarda fruktozla başa çıkamazlar.
Fazla Fruktoz İçeren Diyetin Zararları
Aşırı oranda fruktoz içeren bir diyet, organ hasarına niçin olan diyabetes mellitus tip 2 gibi gelecekte sıhhat problemlerine yol açabilir, bunun kararında kardiyometabolik riskin artması riski olan karaciğer yağlanması ve bunun kararında kontrolsüz hipertansiyon ve proteinüri riski ile sonuçlanan böbrek hastalığı riski vardır. Meyve ve sebzeler ölçülü tüketilmesine rağmen, kafi oranda meyve ve sebze içermeyen rejimlere kıyasla sağlığa çoğu yarar sağlarlar.
Fruktoz, meyvelerde tabi bulunan bir karbonhidrattır. Fruktozun ana kaynaklarından biri baldır. Fruktoz ilaveten meyve suyu, üzüm suyu ve öteki çoğu gıdada bulunan bir şekerdir.
Fruktoz, enerji üretmek için karaciğerde metabolize edilir ya da yağ olarak depolanır. Fruktoz, yüksek alımlarda (≥50 g/gün) pankreastan insülin salgılanmasını uyarmaz. Obez yetişkinlerin mühim bir kısmı, glikoz-6-fosfataz ismi verilen bir enzimin kafi aktivitesinden mahrum oldukları için büyük miktarlarda fruktozla başa çıkamazlar.
Aşırı oranda fruktoz içeren bir diyet, gelecekte tip 2 diyabet ve böbrek hastalığı gibi sıhhat problemlerine yol açabilir. Meyve ve sebzeler ölçülü tüketilmesine rağmen, kafi oranda meyve ve sebze içermeyen rejimlere kıyasla sağlığa çoğu yarar sağlarlar.
Fruktoz, meyvelerde tabi bulunan bir şekerdir. Fruktozun ana kaynaklarından biri baldır. Fruktoz ilaveten meyve suyu, üzüm suyu ve öteki çoğu gıdada bulunan bir şekerdir. Fruktoz, enerji üretmek için karaciğerde metabolize edilir ya da yağ olarak depolanır. Fruktoz, yüksek alımlarda (≥50 g/gün) pankreastan insülin salgılanmasını uyarmaz.
Obez yetişkinlerin mühim bir kısmı, glikoz-6-fosfataz ismi verilen bir enzimin kafi aktivitesinden mahrum oldukları için büyük miktarlarda fruktozla başa çıkamazlar.
Aşırı oranda fruktoz içeren bir diyet, organ hasarına niçin olan diyabetes mellitus tip 2 gibi gelecekte sıhhat problemlerine yol açabilir, bunun kararında kardiyometabolik riskin artması riski olan karaciğer yağlanması ve bunun kararında kontrolsüz hipertansiyon ve proteinüri riski ile sonuçlanan böbrek hastalığı riski vardır.
Meyve ve sebzeler ölçülü tüketilmesine rağmen, kafi oranda meyve ve sebze içermeyen rejimlere kıyasla sağlığa çoğu yarar sağlarlar.
Obezitede Fruktoz Alımının Olumsuz Etkileri
- Fruktoz, bağırsak florasını değiştirir ve aşırı bakteri üremesini teşvik ederek metabolik endotoksemiye ve insülin direnciyle ilişkili iltihaplanmaya yol açar. Çalışmalar, aşırı kiloluluğun artan bağırsak geçirgenliği ve endotoksemi gelişiminin temel aracıları olan adipokinlerin serum seviyelerinin değişmesi ile ilişkili bulunduğunu göstermektedir.
Ayrıca fruktoz, sıhhatli insanlarda lipopolisakkarit, interlökin-6, tümör nekroz faktörü-α, monosit kemotaktik protein-1 ve interlökin-8’in serum konsantrasyonlarının artmasına niçin olur.
- Fruktoz alımının adipoz doku fizyolojisi üstündeki etkileri, adiposit hipertrofisi ve lipid birikimi ile sınırı olan değildir (“lipotoksik” etkinin körelmesi olarak adlandırılır). Yüksek dozlarda fruktoz ilaveten doku hasarına ve iltihaplanmaya niçin olabilir. Aslında, artan okside LDL (ox-LDL) proteini ve süperoksit dismutaz gibi antioksidan enzimlerin azaltılmış seviyeleri ile ilişkili olan LDL’ye oksidatif hasarın artmasıyla kanıtlandığı gibi, artan oksidatif strese yol açar.
- Fruktoz alımı, inkretin ve GLP-1 plazma seviyelerinde mühim bir azalmaya ve glukoza bağlı insülin salgılanmasında bir artışa niçin olur. Bu, daha oldukça lipotoksisiteye ve bütün vücut insülin direncinin gelişmesine niçin olan genel bir insülin direncine yol açar.
- Fruktoz oksidatif strese niçin olur. Aynı zamanda endotel fonksiyonunu bozar ve yağlı karaciğer üreterek yağ dokusu iltihabını destekler. Fruktoz ilaveten kas hücrelerinde iltihaplanmayı teşvik eder, kan şekeri ve lipid metabolizması üstünde zararlı etkilerle iskelet kası insülin direncine niçin olur.
- Fruktoz, insülin direnci, artan oksidatif gerilim ve kas ve yağ dokularında düşük antioksidan enzim seviyeleri ile ilişkili düşük dereceli iltihaplanmaya yol açar. Antioksidanların uygulanması, yüksek fruktozlu rejimlerle beslenen obez deneklerden iskelet kası ve karaciğer dokularında insülin duyarlılığında mühim bir iyileşmeye yol açar.
- Fruktoz, yağ dokusunda lipid metabolizmasını değiştirir ve yağ asitlerinin oksidasyonunu azaltır ve seramid oluşumunu arttırır. Endojen antioksidanlar tarafınca seramid sentezinin inhibisyonu ve eksojen seramidlerin eklenmesi, 8 hafta süresince yüksek fruktozlu rejimler tüketen obez deneklerin iskelet kası ve karaciğer dokularında insülin duyarlılığını geri kazandırır.
- Fruktoz, adiponektin salgısının adipositler tarafınca düzenlenmesini bozar ve bu da insülin direnci, tip 2 diabetes mellitus, dislipidemi ve hipertansiyon gibi metabolik bozukluklara yol açabilir. Yüksek fruktoz içeriğine haiz prebiyotikler olan fruktooligosakkaritler (FOS) kullanımı, obeziteye yatkın sıçanlarda bu parametreleri iyileştirmektedir.
- Adiposit insülin duyarlılığının azalmasının, adenozin monofosfatla aktive olan protein kinazın (AMPK) asetil-CoA karboksilaz (ACC) fosforile etme kabiliyetinin inhibisyonuna bağlı olabileceği ve bunun da yağ asidi oksidasyonunun azalmasına ve yağın artmasına niçin olabileceği düşünülmektedir. adipositlerde birikim. Ek olarak, fruktoz, hepatositlerde trigliserit birikimini indükleyerek, yağ asidi sentezinin artmasına ve yağ asidi oksidasyonunun azalmasına niçin olur.
- Fruktoz, de novo lipogenezi artırarak ve mitokondriyal β-oksidasyondan görevli genlerin ekspresyonunu azaltarak hepatik lipid metabolizmasını bozabilir. Fruktozla beslenme bunun yanı sıra oldukça düşük yoğunluklu lipoproteinin hepatik sekresyonunun artmasına ve trigliseritlerin safraya sekresyonunun artmasına niçin olur, bu da yağlı karaciğer riskini artırır.
- Fruktoz, karnitin palmitoiltransferaz-1 (CPT-1) aktivitesinin inhibisyonuna yol açar ve yağ asitlerinin mitokondriyal oksidasyonunu azaltır. Bu, malonil-CoA birikimine ve β-oksidasyon kapasitesinde bir azalmaya yol açar.
Bu etkiler, fruktoz tarafınca AMPK aktivasyonunun inhibisyonuna bağlı olabilir, bu da CPT-1 aktivitesinin azalmasına ve mitokondriyal yağ asidi taşınmasından görevli olan karnitin palmitoiltransferaz 2’nin (CPT2) aktivasyonunun azalmasına yol açar. Ayrıca fruktoz, bağırsak florasının bileşimini değiştirir ve AMP ile aktive olan protein kinazın (AMPK) aktivitesini azaltır. Bu, mitokondriyal β oksidasyonunda bulunan genlerin ekspresyonunun azalmasına yol açar.
- Fruktoz ilaveten obez deneklerden karaciğer ve kas dokularında glikojen yıkımını artırır, ilaveten yağ asidi oksidasyon oranını azaltır ve toplam lipidleri artırır. Bu değişiklikler, reaktif oksijen türlerinin (ROS) artan üretimi ile ilişkilidir.
- Fruktoz, AMPK’nin aktivasyonuna bağlı olan pankreas β-hücrelerinden insülin salgılanmasının bozulması sebebiyle açlık ve tokluk durumlar esnasında insülin direncini indükler.
