4 Zamanlı Dizel Motor ve Ateşleme Sistemi

4 Zamanlı Dizel Motor Ateşleme Sırası

4 zamanlı dizel motorlar, içten yanmalı motorlardır ve genelde ağır hizmet araçlarında, kamyonlarda ve birtakım arabalarda kullanılır. Bu motorlar, yakıtı yanma odasına sıkıştırarak çalışır ve böylece yüksek bereketlilik ve güç sağlar. Ateşleme sistemi ise, dizel motorlarda kullanılan bir ateşleme sistemi olmadığından, bu motorlarda yakıtın kendi kendine yanması prensibiyle çalışır.

4 zamanlı dizel motorun çabalama prensibi şu adımlardan oluşur:

1. Emme: Piston aşağı doğru hareket ederken, emme valfi açılır ve silindir içerisine pak hava emilir. Bu sırada yakıt enjektörü, yakıtı yüksek tazyik altında silindir içerisine püskürtür.
2. Sıkıştırma: Emme valfi kapanır ve piston yukarıya doğru hareket ederken, silindir içerisindeki hava sıkıştırılır. Bu sıkıştırma işlemi, yakıtın sıkıştırılan havayla karışmasını sağlar.
3. Yanma: Piston en üst noktaya ulaştığında, yakıt enjektörü yakıtı püskürtür ve sıkıştırılan hava-yakıt karışımı kendi kendine yanar. Bu yanma işlemi, yüksek tazyik ve sıcaklıkta gerçekleşir ve pistonu aşağı doğru iter.
4. Egzoz: Piston yeniden yukarıya doğru hareket ederken, egzoz valfi açılır ve yanma kararı oluşan egzoz gazları silindirden dışarı atılır.

Dizel motorlarda ateşleme sistemi, benzinli motorlardaki gibi bir ateşleme buji ya da kıvılcım üreteci kullanmaz. Bunun yerine, yakıtın kendi kendine yanması prensibiyle çalışır. Yakıt, yüksek tazyik altında püskürtülerek sıkıştırılan havayla karışır ve bu karışımın kendi kendine yanmasıyla güç üretilir. Bu nedenle, dizel motorlar daha yüksek bereketlilik ve tork sağlar, fakat ateşleme sistemi daha kolay ve daha azca karmaşıktır.

4 Zamanlı Motor Ateşleme Sırası

4 zamanlı motorun ateşleme sırası şu adımlardan oluşur:

1. Emme zamanı: Emme valfi açılır ve piston aşağı doğru hareket ederken, silindir içerisine pak hava-yakıt karışımı emilir. Bu karışım, karbüratör ya da enjektör tarafınca sağlanır.
2. Sıkıştırma zamanı: Emme valfi kapanır ve piston yukarıya doğru hareket ederken, silindir içerisindeki hava-yakıt karışımı sıkıştırılır. Bu sıkıştırma işlemi, karışımın yanma için lüzumlu tazyik ve sıcaklığa ulaşmasını sağlar.
3. Yanma zamanı: Piston en üst noktaya ulaştığında, buji (benzinli motorlarda) ya da ateşleme bujisi (dizel motorlarda) ateşleme yapar. Bu ateşleme, hava-yakıt karışımının yanmasını başlatır ve yanma basıncı pistonu aşağı doğru iter.
4. Egzoz zamanı: Piston yeniden yukarıya doğru hareket ederken, egzoz valfi açılır ve yanma kararı oluşan egzoz gazları silindirden dışarı atılır. Bu gazlar, egzoz sisteminden dışarıya yönlendirilir.

Bu dört zamanlı döngü, her silindir için tekrarlanır ve motorun devamlı olarak çalışmasını sağlar. Bu döngü, motorun bereketli bir halde güç üretmesini sağlar ve yanma prosedürü derli toplu bir halde gerçekleşir.

Dizel Motor Prensibi ve Çalışma Döngüsü Açıklaması:

Temel olarak, iki tip dizel motor tipi vardır – Dört Zamanlı ve İki Zamanlı . ‘Dizel Döngüsü’ daha yüksek Sıkıştırma Oranı kullanır . Adını ilk Dört Zamanlı dizel motoru mucit ve geliştiren Alman mühendis Rudolph Diesel’den almıştır. Dizel çevriminin dört vuruşu benzinli motorunkine benzer. Bununla birlikte, ‘Dizel Döngüsü’, yakıt sisteminin dizeli motora beslemesi ve ateşlemesi yoluyla mühim seviyede ertelenir.

Geleneksel bir içten yanmalı dizel motor, ‘Dizel Çevrimi’ üstünde çalışır. Basit dizel motorlarda, bir enjektör dizeli direkt olarak pistonun üstünden yanma odasına püskürtür. ‘Sıkıştırmalı Ateşlemeli motor’ da Dizel motorun diğer bir adıdır. Bunun başlıca nedeni dizeli sıcak ve basınçlı hava ile yakmasıdır. Yanma odası içerisindeki havanın sıcaklığı 400°c’nin üstüne çıkarak 800°c’ye çıkar. Bu da yanma odasına püskürtülen dizeli ateşler  . Bu nedenle, ‘Dizel Döngüsü’ , hava-yakıt karışımını ateşlemek için buji gibi harici bir mekanizma kullanmaz 

Dört Zamanlı dizel motor aşağıdaki döngüde çalışır:

1. Emme Darbesi 

Pistonların aşağı doğru hareket etmesi ve giriş valfinin açılması, pak havanın silindirlere emilmesini sağlar.

2. Sıkıştırma

Giriş valfinin kapanmasıyla pistonun üstündeki alan kapanır. Piston yukarıya doğru hareket ederek havanın kapalı bir alanda daha yüksek sıkıştırma oranı altında sıkıştırılmasına niçin olur.

Yanma İşlemi – Bu aşamada, enjektör dizeli yanma odasına püskürtür. Sıkıştırılmasından meydana gelen hava sıcaklığındaki artış; mazotun ani bir patlama ile yanmasına niçin olur. Bu, güç olarak malum esneyen kuvvetleri oluşturan ısının salınmasına niçin olur.

3. Güç Vuruşu

Ayrıca, bu kuvvetler pistonları yeniden aşağı doğru iterek ileri geri hareket etmelerini sağlar.

4. Egzoz Darbesi

Pistonlar yukarıya çıkarken egzoz gazlarını egzoz darbesi esnasında oluşturulan egzoz valfi vasıtasıyla üzerlerine iterler.

Bu döngü, motor durana kadar kendini tekrarlayarak motorun çalışmasının devam etmesini sağlar.

Bir dizel motor esas olarak iki türe ayrılır – Dolaylı Enjeksiyon (IDI) ve Direkt Enjeksiyon (DI). Doğrudan Enjeksiyonlu dizel çevrimi , daha önceki nesil bir teknolojiydi. Daha sonrasında halefi ve daha gelişmiş CRDi’ye dönüştü . Önceki nesil ticari araçlar, kamyonlar, otobüsler ve jeneratörler hala sıklıkla basit DI motorlarını kullanıyor. Ayrıca, sofistike ve zarif CRDi motorlar yakın geçmişte Sedan’larda, MPV’lerde, SUV’lerde ve Lüks arabalarda oldukça tanınmış hale geldi.

Sıkça Sorulan Sorular?