Lastik Aşınmasının ve Mikroplastiklerin Azaltılması

Plastik atıklar çevreyi kirletir ve mikroplastik emisyonların çoğu araba lastiklerinin aşınmasından kaynaklanır. Ama bu olmak zorunda mı? Farklı boyutlardaki değişik lastik modellerinin aşınmasını derli toplu olarak inceler ve değerlendirir. Şu anda yeni: 2022 yaz lastiği testinin sonuçları.

• Lastik erozyon parçacıkları suyu ve toprağı kirletir

• Araba başına takribi aşınma: 1000 kilometrede aşağı yukarı 120 gram

• Lastik üreticileri arasındaki büyük farklar

Çevrede ve okyanuslarda bulunan plastik atıklar, medeniyetimizin artan bir sorunudur. Ve lastik aşınması giderek daha çok kamusal tartışmanın odak noktası haline geliyor: Mevcut araştırmalara göre , AB’de her sene aşağı yukarı 500.000 ton lastik aşınması meydana geliyor. Almanya’da, plastiklerden biri olan bileşik kauçuk, araba lastiklerinden kaynaklanan tüm mikroplastik emisyonlarının aşağı yukarı üçte birini oluşturuyor.

Farklı lastik boyutlarındaki değişik lastik modellerinden meydana gelen aşınmanın çevresel tesirini taktim etmek ve değerlendirmek için derli toplu olarak kapsamlı bir değerlendirme gerçekleştirir. Lastik üreticilerinin geliştirme stratejilerini daha iyi belgeleyebilmek için  lastik testinin son olarak test sonuçları her vakit dahil edilir. Bu sefer yeni: 2022’de piyasaya sürülen 185/55 R15 ebadındaki yaz lastiği. Çalışma aşağıdaki soruları yanıtlar.

Lastik aşınması ne kadar zararlıdır?

Lastik aşındırma parçacıkları insanoğlu için ancak sınırı olan çekince arz eder. Çünkü partiküllerin çok ufak bir bölümü atmosferde daha uzun süre kalıyor ve soluduğumuz hava yoluyla insanları etkiliyor. Bununla birlikte, çapı 10 μm’den ufak (PM10) ya da 2,5 μm’den ufak (PM2,5) ince tozun solunabilir fraksiyonuyla karşılaştırıldığında, lastik aşınmasından meydana gelen parçacıklar çok kabadır ve insan teneffüs sistemine derinlemesine nüfuz etmez.

Lastik ve yol aşınmasının çoğu yolda veya yol civarında kalır. Yağış esnasında büyük ölçüde yol yüzey sularından toplanır ve boşaltılır. Belediye etrafında kanalizasyon sistemi yoluyla akar, kent haricinde yol yüzey suyu sıklıkla aleni bir halde boşaltılır, yani banketler yoluyla boşaltılır ve çukurlara ya da tabi oluşan toprağa sızar. Hiç kuşku yok ki sular ve topraklar kirlidir.

Lastik aşınması iyi mi oluşur?

Aşınma, güç transferi sırasında lastik, yol ve yol üstündeki pislik (örn. artık yapraklar, tarladan rüzgarla savrulan toprak, kum, su vb.) arasındaki temas yüzeyinde meydana gelir. Aşınma parçacıkları bu nedenle bir tür lastik aşınmasından oluşmaz, farklı maddelerin topak benzeri bir yığınıdır. “TRWP” yöntem kavramı (lastik ve yol aşınması parçacıkları, yani lastik ve yol aşınmasından meydana gelen parçacıklar), parçacıkların komplike bileşimini “lastik aşınması” teriminden daha iyi açıklar.

Lastik aşınmasını iyi mi ölçebilirsiniz?

Uzun uzun yıllardan beri , reel operasyonda konvoy sürüşleri esnasında ve laboratuvarda bir silindir test tezgahında lastik aşınmasını ölçüyor , yani aşınma sınırına ulaşılana kadar kat edilen kilometreyi belirliyor. Kilometre iki parametreden etkilenebilir. Birincisi aşınma oranı ve ikincisi profil yüksekliği: yeni profil ne kadar yüksekse, o denli uzun süre kullanılabilir.
Bu nedenle, bir lastiğin çevreye kauçuğun salınması açısından etraf dostu olup olmadığı ile alakalı açıklamalarda bulunmak istiyorsanız, bir rol oynayan, diş derinliği değil, öncelikle lastiğin hizmet ömrü süresince verdiği ağırlık kaybıdır.

Lastik aşınma testi , uzun uzun yıllardan beri yılda iki kez yapılan  lastik testinin ayrılmaz bir parçası olmuştur. Gerçek kullanımdaki aşınmayı belirlemek için sezon başına bir lastik ebadı 15.000 kilometrenin üstünde sürülmüştür.

Aşınma ve yıpranma yolculukları, yaklaşık yüzde 60 kentsel ve kırsal alan ve yüzde 40 otoyol ile aşağı yukarı 300 kilometrelik bir rotada birkaç özdeş araçtan oluşan karayolu konvoyları tarafınca gerçekleştirilir.

Ortalama lastik aşınması nedir?

Lastiklerin takribi ağırlık kaybını bulmak için geçmiş yıllardaki (2019’dan 2022’ye) lastik testlerinden üç yaz ve kış lastiği ebadının yanı sıra bir dört mevsim lastiği ebadını (2016) değerlendirdi.

Farklı lastik boyutlarına bağlı olarak lastiklerin ağırlık kaybı aşağıdaki grafikte gösterilmektedir. Bir nokta, bir lastik modelinin bireysel sonucunu temsil eder.Lastik ağırlığı yeniyken ve 15.000 kilometre sonrasında belirlendi ve ağırlık kaybı kullanılarak dört lastiğin 1000 kilometrede takribi lastik aşınması hesaplandı.

Lastik aşınmasının değerlendirilmesi aşağıdaki detayları sağlar:

• Ortalama olarak, bir araç dört lastiğin hepsinde 1000 kilometrede aşağı yukarı 120 gram giyer.

• Yaz, kış ve dört mevsim lastikleri arasında lastik aşınmasında genel bir ayrım yoktur. Lastik aşınması, aynı ebattaki kış lastiklerine göre yaz lastiklerinde birazcık daha düşük olma eğilimindedir.

• Test edilen aşağı yukarı bütün lastik ebatlarında, 1000 kilometrede 100 gramdan daha düşük lastik aşınması sağlayan lastikler bulunmaktadır.

• Bir istisna, 225/40 R18 ebadındaki yaz lastiğidir. Sportif lastik modelleri , tümü ortalamanın üstünde lastik aşınmasına haiz olan bu boyutta hususi olarak test edilmiştir.

• 195/65 R15 ebadındaki kış lastiği de dikkat çekicidir. Kompakt araçlar ve kamyonetler için müsait olan bu boyutta lastik aşınması genel olarak çok yüksek seviyededir. Bu lastik boyutunun dizayn dezavantajlarına yol açıp açmadığı ya da üreticilerin eski lastik teknolojisi kullanıp kullanmadığı nihai olarak netleştirilemedi.

• 185/65 R15 lastik ebadı bilhassa müspet bir halde öne çıkıyor. Küçük arabalar için doğru boyutta , bilhassa yaz lastikleri için , 100 g/1000 km’de mühim ölçüde daha azca lastik aşınması üreten çok sayıda model vardır.

Aşınmaya hangi müstahsil ehemmiyet verir, kim vermez?

Üretici başına takribi lastik aşınmasını belirlemek için, seçilen altı kış ve yaz lastiği boyutu değerlendirildi ve boyutların minimum yarısında (yani minimum üç kez ) temsil edilen bütün lastik üreticileri için bir takribi hesaplandı.

Değerlendirme, bütün lastik üreticilerinin olası olan en yüksek sürüş güvenliğini ve düşük çevresel etkiyi lastik geliştirme sürecine entegre etmediğini gösteriyor. Bu bunun yanı sıra bireysel üreticilerin pazarlaması için de geçerlidir. Reklam mesajları genelde yalnızca lastik performansını vurgular , lastiğin çevresel özelliklerini vurgulamaz.

Michelin , ihtiyacı ayrım eden birkaç lastik üreticisinden bir tanesiydi ve lastik gelişimini, 1000 kilometrede ancak 95 gram takribi lastik aşınması ile buna göre ayarladı. Test edilen Michelin lastiklerinin, düşük erozyon düzeyine karşın devamlı olarak aşındığı pozitiftir.güvenlik kriterlerinde iyi ile tatminkar sonuçlar elde edin.

Ancak Goodyear , 1000 km’de 107 g’lık hala muteber bir takribi erozyon ile ikna ediyor. 2021 ve 2022 yaz lastiği testlerinin de gösterdiği gibi, Goodyear, bilhassa Efficient Grip Performance 2 ile etraf dostu lastikler mevzusu ile alakalı büyük bir sıçrama yapmış görünüyor.

Vredestein ise felsefesinde olabildiğince kararsız görünüyor. 2019’dan 2021’e kadar
eski Vredestein modelleri, olabildiğince düşük lastik aşınmasıyla parlayabilirken, son olarak model nesli (185/65 R15 ebadında Vredestein Ultrac) mühim ölçüde daha yüksek erozyon gösteriyor ve bu ebat aralığında aleni ara sonuncu. değerlendirme.  

Continental mevcut yaz lastiği testinde çarpıcı derecede düşük erozyon gösteriyor185/65 R15 boyutunda EcoContact 6 ile. 1000 kilometrede ancak 59 g ile bu lastik, değerlendirilen bütün lastik modelleri arasında en iyi kıymeti işaret ediyor. Ancak Continental, bu etraf dostluğunu iyi emniyet özellikleriyle birleştirmeyi başaramıyor. EcoContact, bilhassa kaygan zeminde hafifçe zayıflıklar gösteriyor. Bu, lastik üreticilerinin bilhassa etraf dostu ve bunun yanı sıra güvenilir lastikler geliştirmesinin ne kadar zor bulunduğunu açıkça ortaya koymaktadır.

Üretici değerlendirmesinin öteki tarafında, lastik aşınması mevzubahis olduğunda yetişmesi ihtiyaç duyulan iki premium üretici, Pirelli ve Bridgestone var. Özellikle Pirelli, lastik aşınmasının çevresel önemini ayrım etmemiş görünüyor – Pirelli lastiklerinin kuru yollarda ortalamanın üstündeki sürüş performansı bir teselli değil. Lastik performansı ile etraf koruma arasında daha iyi bir balans istek edilir.

İlgili lastik boyutlarında, bireysel lastik modelleri ile ön plana çıkan ikinci ya da üçüncü markalar yeniden bir daha öne çıkıyor. Burada, sanki ikinci ya da üçüncü markalar, pazara yenilikçi sıçramalar getirmek için teknoloji taşıyıcıları şeklinde de kullanılıyor gibi görünüyor.

Aşınma lastik performansını etkisinde bırakır mi?

Sadece birkaç sene önce, lastik yapımında ıslaklık ve erozyon arasındaki tipik değiş tokuş aşılamaz görünüyordu. Örneğin, kaygan zeminde frenlemede iyi olmak isteyen bir lastik, “yumuşak” bir kauçuk bileşimi kullanmak zorundaydı. Ancak erozyon ve yıpranma ve bundan dolayı erozyon açısından zayıf yönleri vardı – ki bu kuşkusuz tersi de geçerliydi.

Şu anda 59 g/1000 km ile en düşük aşınma ile test edilen lastik, 185/65 R15 ebadındaki Continental EcoContact 6’dır. EcoContact 6, erozyon tarafında yöntem olarak neyin olası bulunduğunu gösterir. Ancak emniyet özellikleri ile hedeflerin çatışmasını da görebilirsiniz. Düşük aşınmalı bir lastik katiyen güvensiz olmamalıdır.

Öte yandan, 195/65 R15 ebadındaki Bridgestone Blizzak LM005 , 1000 kilometrede aşağı yukarı 171 gram lastik aşınması üreterek en yüksek lastik aşınmasına haizdir ve gene de sürüş güvenliği açısından ikna edici değildir. Yani erozyon ve lastik performansı arasında hiç bir irtibat yok mu? Bunu yapmak için, “Kuru Yol” ve “Islak” kategorilerindeki ilgili test puanlarına aşınma ile karşılaştırmalı olarak ayrı ayrı bakmanız gerekir.

Ayrıntılı değerlendirmedeki boyutların sonuçları:

• Aşınma payı düşük ve bunun yanı sıra iyi sürüş güvenliğine haiz her ebatta lastik modeli mevcuttur.

• Düşük aşınmaya haiz lastikler , suda kızaklama riskinin artmasına neden olmaz çünkü suda kızaklama özellikleri, kauçuk bileşimine değil, tamamiyle diş tasarımına ve diş derinliğine bağlıdır.

• Kış lastiklerinde , düşük aşınmaya haiz lastiklerin kar performansının daha düşük olduğu görülür. Ancak, bu gaye çatışmasını olası olan en müsait şekilde çözen ve gene de düşük erozyon ile kabul edilebilir kar özelliklerine haiz lastikler vardır.

• Özellikle sportif lastik boyutları ve ultra yüksek performanslı lastikler (UHP) söz mevzusu olduğunda, genelde kuru yollarda ancak yüksek sürüş stabilitesine odaklanılır. Bununla ilişkili lastik aşınması çoğu üreticinin odak noktası değildir. Bununla birlikte, kuru yollarda ortalamanın üstünde lastik performansı , sınır aralığı son aşama yüksek olduğundan düzgüsel yol kullanımında herhangi bir ek emniyet kazancı getirmez. Bu lastikler en iyi ihtimalle yarış pisti için çok uygundur.

Lastik aşınmasını hangi faktörler etkiler?

Gerçek kullanımda lastik aşınması büyük ölçüde kullanım koşullarına ve sürüş tarzına bağlıdır. Genel olarak, yakıt tasarrufu sağlayan bir sürüş seçimi bunun yanı sıra daha azca lastik aşınması sağlar.

Aşağıdaki faktörler lastik aşınmasını artırır:

• Dağlık bölgeler
• Asfalt yerine beton
• Islak şeritler
• Daha yüksek vasıta ağırlığı
• Sportif aks geometrisi
• Yüksek torklu motorlar
• Daha yüksek hız
• Römork ile sürüş

Sürücüler ve üreticiler için öneriler

• Her şeyden ilkin , sık sürücüler düşük aşınmalı lastikler satın almalıdır – bu ancak para tasarrufu sağlamakla kalmaz, bunun yanı sıra çevreyi de korur.

• Yaz/kış lastikleri , aşınmayı lüzumsuz yere artıracak şekilde müsait ısı aralığının dışına çıkmamaları için mevsimsel olarak değiştirilmelidir.

• Lastik hava basıncı derli toplu olarak denetim edilmelidir. Çok düşük bir basınç, aşınmayı çok yüksek bir tazyik kadar artırabilir.

• Aks ayarları düzenli aralıklarla uzman bir atölyede denetim edilmelidir – en geç lastiklerde eşit olmayan bir erozyon biçimi ayrım edildiğinde.

• Akıcı ve öngörülü bir sürüş tarzı , ancak düşük yakıt tüketimi sağlamakla kalmaz, bunun yanı sıra daha azca lastik aşınması sağlar.

Üreticiler bunu dikkate almalı

• Modern lastikler bunun yanı sıra azca aşınmalı ve güvenilir olabilir. Lastik üreticileri , lastik aşınmasının çevresel tesirini azaltmak için gelecekteki gelişmelerde bu teknolojik sıçramayı daha iyi kullanmalıdır.

• Birinci derslik bir lastik artık ancak güvenilir ve etken lastiklerle tanımlanmıyor. Her şeyden ilkin lafda premium üreticiler sorumluluklarının bilincinde olmalı ve özellikle kamuoyu algısında ve reklam açıklamalarında lastik aşınması mevzusuna çok daha çok ehemmiyet vermelidir.

• Ultra yüksek performanslı lastikler, düzgüsel trafikte sürüş güvenliğini neredeyse hiç artırmaz, onlar yarış pistine aittir. Lastik üreticileri bu nedenden dolayı gelecekte daha güvenilir ve çevre dostu lastiklere odaklanmalıdır.

• Tüm standart lastik ölçülerinde etraf dostu lastikler sunulmalıdır. Tasarım nedeniyle, sürüş güvenliğinin birbiriyle çelişen amaçlarını kapsamlı bir halde çözemeyen lastik boyutları varsa, bu vaziyet tüketicilere de açıkça bildirilmeli veya daha müsait bir lastik boyutu önerilmelidir.

• Ve lütfen: Lastik yüzeyinde artık üretim artıkları yok! Bazı yeni lastikler, yeni olduklarında diş üstünde üretim kalıntılarına sahiptir. Bu ince yapışkan tüylerin lastik performansında yöntem bir kullanması yoktur. Ancak, gidilen ilk kilometrelerde lastik aşınmasının artmasına niçin olurlar. Bu, lastik üreticisinin ek bir üretim adımı ya da üretim süreci ilave ederek basitçe çözebileceği, çevreye yönelik lüzumsuz bir yüktür. Üretim artıklarının olmaması, ancak yeni lastiklerin bir nitelik özelliği değildir, bunun yanı sıra lastik kıllarının aşınmasından meydana gelen lüzumsuz çevresel etkiyi de azaltır.Teknik tavsiye: Dino Silvestro, ADAC Technik Zentrum.

Sıkça Sorulan Sorular?