Lastik Üzerindeki Bilgiler Nasıl Okunur?

Araba lastiklerinin değişik isimleri ve sembolleri vardır. Bu lastik tanımları sürücüler için önemlidir, kastettikleri budur, vasıta belgelerinde yazılıdır. Ayrıca: Kış lastikleri bu yolla işaretlenir.

Araç belgelerindeki lastik ebadı

“Tescil Sertifikası Bölüm 1” size vasıta için hangi lastik boyutlarının onaylandığını söyler. 15.1 ve 15.2 satırlarına dikkat edin (resme bakın) Buraya ancak bir gövde kombinasyonu girilir. Ön ve arka akslar için değişik lastik boyutları sağlanmışsa, iki satırdaki bilgiler değişik olacaktır. Girilen lastik boyutlarının gerçekte takılı olan lastik boyutlarına mukamele gelmesi gerekmez.

Diğer ihtimaller içerisinde lastik boyutları CoC belgesinde (“Uygunluk Sertifikası”) “32. Tekerleklerdeki lastikler” ve/veya “50. Açıklamalar” numaraları altında bulunabilir. CoC, vasıta belgelerinin bir ögesidir ve gerek görülürse marka bayisinden istek edilebilir. Diğer varyantı CoC belgelerinizde bulabiliyorsanız, ancak tescil sertifikasındaki özelliklerden değişik lastik boyutları takabilirsiniz.

Alternatif olarak, test edilmiş ve onaylanmış dönüşümler de gerçekleştirilebilir. Bu ve ihtimaller içerisinde koşullar ile alakalı kesinlikle bir lastik uzmanına danışın. Aynı şekilde, bir seyretme kuruluşunun HU test merkezine, tercihen yazılı olarak, izin verilen lastik dönüşümleri sorulabilir.

Lastik yanağı: harfleri, rakamları ve sembolleri doğru okuyun

Otomobil lastikleri için yasal düzenlemeler, §36 StVZO ile tanımlanmıştır. Harfleri, rakamları ve sembolleri iyi mi doğru okuyacağınızı anlatıyoruz.

Lastik genişliği

Lastik genişliği her vakit milimetre cinsinden belirtilir (burada: 225 mm). Otomobil lastiklerinde enine kesit genişlikleri nominal 125 mm ile aşağı yukarı 335 mm arasında değişir. Genişlikler 10 mm’lik artışlarla artar. 

Gerçek lastik genişliği, nominal bilgilerden birazcık değişik olabilir. Tabii ki, lastiğin takılı olduğu jantın genişliğine de bağlıdır.

Lastiklerin standardizasyonu, bir çok lastiğin değişik genişlikteki jantlara monte edilmesini sağlar. Ancak, muayyen araçlarda ancak muayyen jantlarla beraber lastiklere izin verilmesi mevzubahis olabilir. Kar zincirlerinin kullanması da muayyen lastik ve jant genişliklerine bağlanabilir. Lütfen vasıta belgelerindeki ve vasıta kullanım talimatlarındaki bilgilere dikkat edin.

Yükseklik-genişlik oranı

Bu, lastik yüksekliğinin lastik genişliğine yüzde cinsinden oranıdır. 70, lastik enine kesitinin lastik genişliğinin yüzde 70’i kadar yüksekliğe haiz olduğu anlamına gelir. 50, lastik yüksekliğinin lastik genişliğinin yarısı olduğu anlamına gelir. Uzman ilaveten 50 serisi ya da 50 serisi lastiklerden bahsediyor. 

Oran düştükçe, örnek olarak 225/45, lastik yanağı alçalır ve alçalır – sportif ya da ayarlı arabaların tipik bir görünümü.

Lastik tipi 

R, radyal anlamına gelir (genellikle hecelenir). Lastiğin destekleyici iskeleti olan radyal olarak düzenlenmiş karkas dişleriyle günümüzde kullanılan standart tasarımdır. Geçmişte yaygın olan ve D ile işaretlenen çapraz lastikler artık ancak eski model otomobillerde kullanılabilir.

R harfinin sonrasında bir F geliyorsa, bu bir run-flat ya da run-flat lastiktir. Prensip olarak, binek araçlara ancak tek tip lastikler takılabilir. Karışık lastiklere izin verilmez, istisnalara izin verilebilir.

Jant çapı

Harften sonraki rakam jant çapını anlatım eder. Jant çapı, lastik kordonunun jant üstünde durduğu halkada ölçülür, standardize genelde inç (2,54 santimetre) olarak verilir. En yaygın ölçümler 10 ila 20 inç arasındadır.

Yük indeksi

Taşıma kapasitesi indeksi ya da yük indeksi şeklinde de adlandırılır, LI kısaltması. Yük indeksi, lastiğin esnekliğini gösterir. Her bir LI değerine, 2,5 bar’lık muayyen bir hava basıncında muayyen bir lastik yük kapasitesi atanır. Lastik basıncındaki rastgele bir azalma, lastiğin yük kapasitesini azaltır. 

Hız endeksine bu arada yük endeksi, lastiklerin en çok yük kapasitesini yayınlayan mühim bir bilgidir. Bu endeksin kendisi, bir tablo kullanılarak kilogram cinsinden tekerlek yüküne atanan bir koddur. Ayrıntılı bir yük endeksi tablosu, detaylı PDF’de 2e maddesi altında bulunabilir.

Takılan lastikler en azından vasıta belgelerinde belirtilen LI’ye makul olmalıdır, daha yüksek değerlere izin verilir. Bu kuralın istisnaları için detaylı PDF’deki 3. maddeye bakın. 

Lastiğin içerisindeki hava yükü taşır. Çok azca lastik basıncı bu nedenden dolayı tehlikeli olabilir, en fena durumda lastik aşırı ısınma ve mekanik aşırı yüklenme sebebiyle patlar.Hava basıncı doğruysa, ancak yolda daha güvenilir olmakla kalmaz, bunun yanı sıra yakıttan da tasarruf edersiniz.

Hız İndeksi

Hız sembolü şeklinde de adlandırılır, kısaltması GSY’dir. Bu sıradaki son harf, lastiklerin sürülebileceği en çok hızı gösterir. Aşağıdaki en çok hızlar kod harflerine atanmıştır. Örneğimizdeki T, 190 km/s anlamına gelir.

210 km/saatin üstündeki hızlar için onaylanan lastikler için (hız indeksi H), 210 km/saatin üstündeki hızlarda lastik yük kapasitesi azalır

Ayrıntılı bir hız endeksi tablosu, detaylı PDF’de f öğesi altında bulunabilir.

Yön bağlama 

Özellikle hususi profil tasarımına haiz lastiklerde. Dönüş, dönüş yönü, yön gibi tanımlamalar, dönüş yönünü yayınlayan bir okla beraber lastiğin yanağında bulunabilir. Lastikleri takarken, belirtilen bu dönme ya da çabalama yönüne uyulmalıdır.

Tek tek lastik tipleri, kanatta “Dış” ya da “Dış Taraf” olarak etiketlenmiştir. Bu lastiklerin profilleri, lastikler takıldığında sağ ve sol taraf için “eşit olmayan” bir profil resmi oluşturacak şekilde tasarlanmıştır. Bu, üreticiler tarafınca amaçlanmıştır ve lastik özellikleri üstünde negatif bir etkisi yoktur.

Tüpsüz / tüpsüz

Yolcu lastikleri tipik olarak “iç lastiksiz” tiplerdir. Hortum çekmek ancak lüzumsuz değil, – birkaç kural dışı haricinde – izin verilmiyor. Hava kaybı olan bir lastiğin patlaması durumunda, bir iç lastik takmak ancak kısa süreli geçici bir prosedür olmalıdır. Çoğu vakit bu bile olası değildir.

Kış lastikleri / dört mevsim lastikleri

Kış lastiği satın alan herkes, ancak kaliteye, bireysel sürüş özelliklerine ve fiyata değil, bunun yanı sıra lafda “Alp” sembolüne de dikkat etmelidir. Ortasında kar tanesi bulunan üç köşeli dağ piktogramı, 1 Ocak 2018’den bu yana üretilen bütün kış lastikleri için zorunludur.

Önceki M+S işareti artık yeni üretilen kış lastikleri için kafi değildir. Ancak bir geçiş devri için (30 Eylül 2024’e kadar), halihazırda M+S etiketiyle üretilmiş lastikler kış lastiği ihtiyacını karşılamaya devam ediyor. Tüketicilerin mevcut kış lastiklerini derhal değiştirmeleri gerekmiyor.

M+S ve/veya Alp piktogram sembolü ile işaretlenmiş kış ve dört mevsim lastiklerinin hususi bir özelliği, hız endekslerinin (yukarıya bakın) aracın en çok dizayn hızının (bbH) altında olabilmesidir. Koşul: Sürücü, görüş alanındaki bir çıkartma ile azaltılan en çok hız ile alakalı bilgilendirilir. Alternatif olarak vasıta bilgisayarında örnek olarak ekrandaki bilgilerle beraber hız sınırlayıcı gibi alakalı ayarlar da yapılabilir.

Aşıntı göstergesi

Lastik Sırtı Aşınma Göstergesi ya da TWI şeklinde de adlandırılır. “TWI” harfleri (veya bir firma logosu), lastiğin çevresinin altı noktasında sırtın her iki yanısıra kabartılmıştır. TWI işaretleri hizasında, ana profil oluklarının alt bölümüne yükseltiler (çubuklar) iliştirilir. Bireysel TWI çubuklarına bu arada diş derinliği derli toplu olarak ölçülmelidir. 

Mümkünse, lastik 1,6 mm’ye kadar aşınmamalıdır: Bazı lastik modellerinin yol tutuşu, kaygan ve karlı koşullarda 3 ila 4 milimetrelik diş derinliğinin dibine mühim seviyede düşer.

Üretim tarihi, “DOT numarası” ve “E” işareti

Bir lastiğin ne vakit üretildiğini lastiğin yanağında görebilirsiniz: yaş genelde DOT numarasında dört basamaklı bir takım olarak damgalanır. Tam DOT numarası, her biri dört karakterden oluşan üç bloktan oluşur. Üçüncü rakam bloğu, üretim zamanı ile ilgilidir. Genellikle bir halde oval bir halde yola çıkar. İlk iki hane üretim haftasını, son iki hane ise üretim yılını gösterir. Resimde, 0816 rakam dizisi şu anlama gelir: 2016’da 8. üretim haftası.
Gerçek şu ki: en iyi yeni lastik kulplar. Kullanılmamış yeni lastiklerle yaptığımız incelemeler, yöntem özelliklerin seneler içerisinde negatif yönde değişebileceğini göstermiştir. Hiçbir yeni lastik iki yaşından büyük olmamalıdır – sipariş verirken bunu belirtebilirsiniz.

Run-flat lastikler

Bu lastiklerin çoğu, aracı düşük şişirme basınçlarında bile taşıyabilen güçlendirilmiş lastik duvarlarına sahiptir. Hız ve sürüş seçimi acele duruma göre ayarlanmalıdır.

Araç kullanım talimatları, kullanım düzenlemeleri ile alakalı malumat verir.
Şimdiye kadar, run-flat lastikler (RFT), geleneksel yanaklara haiz standart lastiklerle aynı şekilde sıklıkla yan tarafta işaretlendi. Önümüzdeki birkaç sene içinde, standart ya da opsiyonel olarak run-flat lastiklerle donatılmış bireysel binek otomobillerin tescil sertifikalarına RF işaretli lastik boyutlarının girilmesi beklenmektedir.

Prensip olarak, vasıta üreticileri , tescil sertifikalarına standart boyutlar girilmiş ve bu nedenden dolayı standart lastiklerin kullanımına izin verilmiş olsa bile, ancak run-flat lastikler için geliştirilmiş araçlara ancak run-flat lastiklerin takılmasını öneri etmektedir.

Yedek tekerlekler için lastikler

Bazı araçlar tam teşekküllü stepnelerle değil, acele vaziyet tekerlekleriyle donatılmıştır. Bir lastiğin patlaması durumunda, örnek olarak bir sonraki servise giden yolculuğunuza yavaşça (genellikle en çok 80 km/s hızla) devam etmenizi sağlamak için geçici bir çözüm olarak arızalı tekerleğin yerine bunlar takılabilir.

Acil vaziyet tekerlekleri ve boyutları sıklıkla vasıta belgelerine girilmez. Bu nedenle derli toplu ve kalıcı olarak kullanılamazlar. Bu geçici stepnelerdeki lastikler, standart lastiklerdekilere benzer boyutlara sahiptir, örnek olarak T 155/70 R 17. Temel fark, lastik genişliğinden ilkin gelen büyük “T” harfidir. T harfi, ancak Geçici kullanım, yani ancak kısa süreli kullanım anlamına gelir.

Araç üreticisi tarafınca aksi belirtilmedikçe, yukarıda belirtilen yük kapasitesine haiz olmak için lastiklerin 4,2 bar hava basıncına kadar şişirilmesi gerekir. Bu nedenle geçici stepnenin hava basıncı derli toplu olarak denetim edilmeli ve ayarlanmalıdır.

Kaplamalı lastikler

R ile işaretlenmiştir, tekrar kaplanmış, tekrar kaplanmış ya da tekrar kaplanmıştır. Kaplama tarihi, tamamiyle yeni lastiklerin üretim tarihiyle aynı şekilde verilir. 2006’dan bu yana, ancak tamamiyle yeni lastikler gibi E-işareti taşıyan kaplanmış lastikler satılabiliyor. Yalnızca bu E işaretine haiz lastiklerin satın katılması öneri edilir.

Sıkça Sorulan Sorular?